Uitzinnig van vreugde duikt de Red Army in de hekken. Velež is zojuist vlak voor tijd op een 1-0 voorsprong gekomen tegen aartsrivaal Zrinjski. Een ouderwetse klutsbal, maar ook die tellen. De zo gehoopte climax van deze heerlijke derby. Een rivaliteit die ontzettend diep zit, de stad in tweeën gesplitst. Deze zonnige zaterdagmiddag zijn we erbij, dit is de Mostar Derby.
Reisperiode: oktober 2019
Met Mostar voegen we een tweede bestemming in Bosnië toe aan ons reisaanbod. Een heel bijzondere plaats met een indrukwekkende geschiedenis. De historie die de stad letterlijk verdeeld. Met een enthousiaste groep voetballiefhebbers arriveren we vrijdagavond laat in de Zuidwestelijk gelegen stad voor een gevarieerd voetbalweekend op een bijzondere bestemming.
Met een onderkomen dicht bij de oude stad zit je direct daar waar je moet zijn. Alles op loopafstand. Ideaal dus voor een deel van de groep om nog even een lekker biertje te scoren. Gelukkig zijn er ook hier nog tentjes tot in de late uurtjes open en wordt zo het weekend ingeluid.
Derby Day
Onze eerste dag in de Bosnische stad staat direct in het teken van de Derby van Mostar. Door het ontbreken van lichtmasten is de aftrap al om drie uur in de middag. Omdat er nog even wat tijd beschikbaar is, gaan sommigen eerst de hoogte in. De uit de kluiten gewassen Vredesbel Toren (Mostarski Zvonik Mira) geeft een fantastisch panoramisch zicht over de stad. Voor de Kroatische kant van de stad een teken van triomf en toch ook wel provocatie naar de oostkant, net als het enorme kruis boven op de berg erachter.
Na een prima lunch met Ćevapčići gaan we richting stadion. Stadion Rođeni ligt in de buitenwijk Vrapčići. Velež moest hier naartoe uitwijken na de burgeroorlog, omdat rivaal Zrinjski voor 99 jaar hun stadion kreeg toegewezen vanuit de lokale overheid. De toon werd direct gezet midden jaren 90 met de terugkeer van Zrinjski in het betaalde voetbal van Bosnië. De rivaliteit van de Mostar Derby lees je hier.
Rond het stadion kleurt het één en al rood. Naast de dampende grills met lamsvlees wordt een gezellig biertje gedronken. Het is eerder gemoedelijk dan dat de spanning voelbaar is. Vrolijk wordt de eerste rookpot afgestoken. Blijkbaar zijn ze overtuigd dat een goed resultaat er inzit vandaag tegen een doorgaans sterker Zrinjski. Met de rode stoer wandelen we het stadion in. Een kleine 7.000 toeschouwers door één smalle ingang. Het past allemaal maar net.
Mostar Derby
Waar het thuispubliek zich opmaakt voor de aftrap is het uitvak nog altijd leeg. Uit veiligheid worden de uitsupporters pas 10 minuten na de aftrap binnen gelaten. Eén voor één mogen ze na een grondige check het stadion in. Het zijn er 200. Dat de check niet zo grondig blijkt te zijn geweest bewijst zich als de eerste fakkel al snel op het veld eindigt. Al provocerend zwaaiend met de vlag van het Vaticaan (Katholiek) laten ze duidelijk merken dat ze er zijn.
Balkan voetbal is niet van hoogstaande kwaliteit. Ook in Mostar is het vooral strijden voor elke meter. De thuisploeg is het meest dreigend, maar de passie komt vooral van de tribunes. De verbale provocaties aan beide kanten galmen met regelmaat over het veld. Het is extreem-links (Antifa/Velež) tegen extreem-rechts (Zrinjski), Islamitisch tegen Katholiek, Bosniakken tegen Kroaten, oost tegen west. Het is strijd op alle fronten.
In extremis
Het is Zrinjski die probeert, Velež wat gevaarlijk countert. De spaarzame gevaarlijke momenten voor het doel zijn vooral voor de thuisploeg. Wanneer de doelman van de bezoeker op miraculeuze wijze een snoeihard schot uit zijn doel ranselt is het ongeloof groot. Dit verandert al snel in ongekende vreugde. Een lelijke klutsbal uit de corner die volgt valt plots binnen. Red Army duikt uitzinnig van vreugde massaal in de hekken. En dat allemaal vlak voor tijd. De winst komt dan ook niet meer in gevaar. Daar mag op gedronken worden tot het verkeer het toe laat om terug te keren richting het centrum.
Van een goede derby day word je hongerig. We kunnen op het terras plaatsnemen van het kleine restaurant van Irma vlakbij de oude brug. Hier zit het altijd vol. Je kan er niet reserveren. Grote Balkan vleesschotels voor € 7,50 per persoon. De goede bodem wordt gebruikt voor nog een gezellige stapavond, waar het feestje met wat spelers van Velež nog eventjes dunnetjes wordt overgedaan in één van de clubs in de stad.
De volledige fotoreportage van de derby – klik hier
Mostar, authentiek en beschadigd
Het toerisme richt vooral op het oude stadje met de beroemde stenen brug. Zo buiten het seizoen valt het mee met het aantal bussen vol toeristen, dus is het goed vertoeven op de terrassen met nog 26 graden zo half oktober. Maar wie Mostar veel beter wil leren kennen kijkt ook buiten dat kleine authentieke centrum. Een stad nog vol littekens die het verhaal van de burgeroorlog vertellen.
Zo staat net buiten het centrum een oud bankgebouw. Althans, alleen het betonnen skelet vol met kogelgaten en graffiti. Het draagt de sinistere naam Sniper Tower. Hoewel officieel het niet is toegestaan het pand te betreden, knijpt men een oogje toe. Vanaf de hoogste verdiepingen kan je de hele stad overzien. Het is niet te bevatten wat hier is gebeurd tijdens de oorlog.
Waar de een deel van de groep verder Mostar ontdekt, gaat een ander deel op weg naar Kroatië voor nog een gezellig potje voetbal.
Pizzeria als skybox
Voor ons tweede potje voetbal dit weekend duiken we net de grens over Metkovic in. Een klein grensstadje wat als thuisbasis dient voor NK Neretva. De club komt uit in de Kroatische derde divisie. Hooggespannen verwachtingen zijn er niet, maar met een lekker zonnetje is uitstekend voetbalweer. De hongerige magen moeten wel eerst gestild worden.
Op de kaart zien we dat er naast het stadion een pizzeria huist. Eenmaal in de buurt zien we dat dit restaurant een uitgebreid uitzicht biedt op het speelveld. Onze tafel aan de schuifpuien wordt al snel gebombardeerd tot skybox. Lekker eten en voetbalkijken voor een prikkie. Niets meer aan doen. Helemaal als we even later vergezeld worden door een aantal spelersvrouwen. Hiermee wordt de “skybox” een stuk leuker, waar we het in eerste instantie alleen moesten doen met de mannelijke senioren onder de supporters.
De tweede helft besluiten we in het zonnetje vanaf de tribune te bekijken. We zien de thuisploeg ploeteren. Ondanks dat ze amper de middenlijn overkomen weten ze toch de gelijkmaker te scoren. De pret duurt niet lang. De bezoekers zetten aan en overlopen de tegenstander. Dat het slechts bij 1-3 blijft mag een wonder heten. Voldaan verlaten we het stadion en op de terugweg naar Mostar maken we een nog even een pitstop in Blagaj. Daar staat Blagaj Tekija, het klooster gebouwd aan de voet van een klif.
Als de groep weer compleet is, wordt gezamenlijk gedineerd in het centrum van Mostar. Het is de laatste avond van de trip alvorens de reis naar huis begint.
Kravica & Stadion Gospin Dolac
Aangezien onze vlucht terug pas in de avond is, gebruiken we de tijd en het mooie weer voor nog een tweetal stops. Vanaf Mostar is het slechts een klein stukje naar de watervallen van Kravica. Zelfs dichtbij verwacht je niet zo’n prachtig natuurverschijnsel, maar het ligt er toch echt. Zeker in het naseizoen is het helemaal niet druk. Eén van onze waaghalzen nam zelfs een duik in het ijskoude bergwater. Iets wat zelfs met 25 graden en een zonnetje aan de frisse kant is.
Na een paar uur genieten rijden we door naar Imotski, wat net over de grens ligt in Kroatië. Hier ligt één van de mooiste stadions ter wereld: Stadion Gospin Dolac. Gebouwd in de rotspartijen naast een enorme krater met een bergmeer en een burcht. Onze liefhebbers nemen dan ook uitgebreid de tijd om dit pareltje vast te leggen.
Helaas komt ook aan deze geweldige trip een einde. We mochten deze reis maken met een toffe groep, geweldige weersomstandigheden, een prima Derby Day en een indrukwekkende bestemming. Zien we jou op onze volgende reis naar Mostar?
De volledige fotoreportage van Stadion Gospin Dolac van De Twaalfde Man – klik hier
